Cuốn thư đá còn được gọi là bình phong đá, đây là một vật phẩm mang ý nghĩa về phong thủy lẫn tâm linh. Bên cạnh đó, sản phẩm đồ đá này còn tạo nên sự hài hòa cho không gian kiến trúc tổng thể.
Chính vì vậy, ngày nay có nhiều người đang tìm hiểu và quan tâm đến nhiều mẫu bình phong đá hay cuốn thư đá.
Hãy cùng Đá Mỹ Nghệ Anh Phát tìm hiểu thêm về ý nghĩa, cấu tạo, hoạ tiết, vị trí, kích thước và giá của bình phong đá trong bài viết này nhé.
Cuốn thư đá, bình phong đá là gì?
Để hiểu rõ về khái niệm cuốn thư đá hay bình phong đá thì chúng ta cần biết về cuốn thư là gì, bình phong là gì?
Bình phong là từ để tả một loại vật dụng đặt đứng sử dụng để che chắn và trang trí. Còn cuốn thư là một loại vật dụng bằng giấy được dùng rộng rãi trong thời kỳ phong kiến để ghi chép. Sau đó các cuốn thư được làm bí quyết điệu để che chắn một nơi thờ cúng tâm linh. Vì vậy cuốn thư dần trở nên một dạng bình phong.
Một số nơi gọi cuốn thư đá cuốn thư bình phong vì nó có hình dạng giống như một bức bình phong ngăn cản không gian, che chắn điềm hung đồng thời cũng ngăn chặn những cái nhìn không tốt từ người ngoài. Do đó, từ lâu, cuốn thư đã mang ý nghĩa vồ cùng quan trọng và được chế tác từ những chất liệu bền bỉ như đá tự nhiên.
Các công trình kiến trúc tâm linh hiện nay không thể thiếu Bình phong đá hay cuốn thư đá như được lắp đặt chúng ở lăng mộ, nhà thờ họ, đình chùa, miếu tự.
Làng nghề đá truyền thống Ninh Vân
Khi nói đến các vật phẩm phong thuỷ đá hay các công trình kiến trúc đá mà không nhắc đến làng nghề đá truyền thống Ninh Vân thì quả là một thiếu sót lớn.
Làng nghề đá mỹ nghệ Ninh Vân đã có lịch sử lâu đời hơn 500 năm tại tỉnh Ninh Bình. Nhưng không chỉ kết thúc ở Ninh Bình, các sản phẩm tinh xảo của làng Ninh Vân đã xuất hiện trên khắp lãnh thổ Việt Nam từ các vật phẩm thông dụng mỗi ngày đến những kiến trúc quy mô vĩ đại.
Các sản phẩm đồ đá mỹ nghệ Ninh Vân được chế tác tỉ mỉ từ chất liệu đá nguyên khối tự nhiên dưới bàn tay điêu luyện của các nghệ nhân. Mỗi sản phẩm được tạo ra đều vô cùng đẹp mắt và được xuất khẩu sang nhiều nước khác.
Cuốn thư đá và ý nghĩa tâm linh và phong thuỷ
Khi tới bất kỳ 1 địa điểm tâm linh nào bạn có thể dễ dàng nhận ra cuốn thư đá (bình phong đá). Vậy cuốn thư này có ý nghĩa gì và vì sao mọi người phải đặt cuốn thư ở đó?
Nếu như những tấm bình phong là vật dụng che chắn thông thường thì cuốn thư đá dùng trong các kiến trúc tín ngưỡng là để chặn những âm khí, tà khí & điềm xấu ra khỏi nơi thờ cúng. Do đó tuy chỉ thuộc một phần nhỏ của toàn bộ công trình tuy nhiên có thể nói cuốn thư mang tính chất tâm linh và phong thuỷ vô cùng linh thiêng.
Cuốn thư đá thường tạo vẻ đẹp nghiêm chỉnh cho cả kiến trúc. Cuốn thư đá cho nhà thờ họ còn có khắc những Hán Tự đáng chú ý biểu thị sự thành kính của con cháu với nguồn cội tổ tiên. Đây cũng chính là 1 nét văn hoá đẹp của người Việt qua nhiều thế hệ cần được giữ gìn.
Cấu tạo của các mẫu cuốn thư đá, bình phong đá
Những cuốn thư đá, bình phong đá đẹp thường phải hoàn chỉnh ba phần theo cấu trúc từ tập quán chế tác đá mỹ nghệ từ rất lâu bao gồm:
- Phần chân đế: Là bộ phận nằm dưới cùng dùng để đặt và giữ tấm bình phong. Chân đế được thiết kế chắc chắn để cân bằng, giữ cho cuốn thư luôn vững chắc.
- Phần thân cuốn thư: Đây là phần chính của cuốn thư với những hoạ tiết hoa văn được điêu khắc kĩ càng. Phần thân cuốn thư được chế tác bằng đá tảng nguyên khối để hạn chế gây nứt vỡ hư hao về sau mà vẫn đảm bảo được tính thẩm mỹ.
- Phần hông cuốn thư: Phần hông cuốn thư là hai cột đá dựng sát hai bên hông của cuốn thư để làm trụ cột vững chắc cho cuốn thư. Trên đỉnh cột đá sẽ được thêm phần bóng đèn tạo thêm sự lấp lánh kì ảo cho cả cuốn thư.
Hoạ tiết hoa văn đẹp và ý nghĩa sâu sắc cho cuốn thư đá
Họa tiết rồng cuốn thủy
Rồng là con vật linh thiêng có vẻ uy nghi mang tính chất xua tan tà khí. Nước (thuỷ) là một yếu tố quan trọng trong phong thuỷ thường đại diện cho sự may mắn về tiền tài, hưng thịnh. Hai hoạ tiết này đều chứa đựng ý nghĩa tốt đẹp vì vậy khi kết hợp lại với nhau sẽ càng tăng thêm phần hoàn hảo.
Sự hòa quyện của hoa văn rồng với nước được thấy rõ nhất trong tranh rồng cuốn thuỷ với hình ảnh con rồng vờn trong mây với chiếc miệng to để hút nước. Hoạ tiết này mang lại năng lượng tích cực cho gia chủ, đem lại nhiều tài lộc cho mái ấm gia đình và con rồng chính là vị thần hộ vệ uy nghiêm bảo vệ gia đình khỏi những điều xui rủi. Vì lẽ đó rồng cuốn thuỷ vừa mang thể hiện sự phú quý, vừa là điềm lành cho tất cả vùng đất.
Họa tiết lưỡng long chầu nguyệt
Một hoạ tiết khác có chứa hoa văn rồng là lưỡng long chầu nguyệt. Đây là hình ảnh hai còn rồng được chạm khắc hướng đầu vào nhau và chính giữa là mặt trăng tượng trưng cho cõi trời đất vĩnh hằng.
Họa tiết hoa sen trên cuốn thư đá
Hoa sen là hoa văn hay gặp trong các công trình kiến trúc ở nước ta. Vì thế không có gì bất ngờ khi hoa sen cũng được sử dụng nhiều trong các cuốn thư đá. Hoa sen là biểu tượng cho sự thanh khiết, trong sạch. Những bức bình phong có họa tiết hoa sen sẽ giúp gia tăng vượng khí, thanh lọc điều không tốt cho gia đình. Biểu tượng hoa sen dân giã cũng biểu trưng cho cuộc sống an rảnh rỗi, hạnh phúc của gia tộc.
Họa tiết cuốn thư đá Ngũ Phúc Lâm Môn
Hoạ tiết Ngũ Phúc Lâm Môn gồm có năm con dơi cùng với chữ thọ, chữ vạn. Hoạ tiết cuốn thư đá (hay bình phong đá) Ngũ Phúc Lâm Môn giúp tăng thêm vượng khí, đem lại tài lộc cho gia chủ. Với chữ “Thọ” trên đó, bức bình phong cũng là mong ước cho mọi người trong nhà luôn luôn được trường thọ, gặp nhiều đỏ may mắn.
Chế tác cuốn thư đá trên chất liệu nào là tốt nhất?
Vì được đặt ở ngoài trời nên các bức cuốn thư đá hay bình phong đá cần sử dụng chất liệu bền vững với thời gian, chịu được các trường hợp thời tiết khắc nghiệt. Vì thế các kiểu đá núi thiên nhiên cực kì thích hợp cho việc chế tác cuốn thư bằng đá. Ngày trước, bình phong cũng đều có loại làm bằng gạch hoặc xi măng để giảm bớt tiền bạc. Tuy nhiên, khi gia công bằng chất liệu này vừa không có ý nghĩa về mặt phong thuỷ vừa dễ xuống cấp.
Sử dụng các chất liệu đá nguyên khối tự nhiên điển hình như đá xanh đen ở Thanh Hóa, đá xanh rêu, đá vàng ở Nghệ An, đá trắng thì kiến trúc có thể tồn tại lâu dài hơn mặc dù chi phí ban đầu có thể hơi cao. Ngoài ra vì là một vật phẩm mang tính chất phong thuỷ nên những chất liệu có tính phong thuỷ và độ bền cao như đá núi sẽ đẹp và bền bỉ hơn. Đây cũng là lý do mà đá núi còn được ví như là Sơn Thần giúp góp phần bảo vệ cho những công trình kiến trúc tâm linh.
Đặt cuốn thư đá và chọn kích thước bình phong như thế nào?
Các mẫu cuốn thư đá thường đặt ngay chính giữa lối đi của không gian phòng thờ cúng hoặc những vị trí dễ thất ở các khu lăng mộ, đền chùa, nhà thờ họ hoặc từ đường…
Ngoài điểm đặt bình phong đá thì kích cỡ cũng chính là 1 yếu tố ảnh hưởng tới phong thuỷ. kích thước cuốn thư thường được chế tạo dựa trên Thước Lỗ Ban đỏ để đem lại những điều may mắn, an lành. Một số kích cỡ căn bản và đẹp theo phong thuỷ của bình phong đá mà bạn có thể tham khảo như:
- 69 x 107 (cm)- (phú quý, đại cát, quý tử)
- 81 x 127 (cm)- (tài trí, tài vượng & tiến bảo)
- 89 x 133 (cm)- (lục hợp, thêm phúc & nghênh phúc, đại cát)
- 107 x 173 (cm)- (đại cát, quý tử & bảo khố, tài vượng)
- 127 x 192 (cm) -(tiến bảo, tiến bảo & đại cát, lục hợp)
- 147 x 217 (cm)- (Lợi ích, thêm đinh và tài, tài lộc)
- 155 x 237 (cm)- (phú quý, tiến bảo, thuận khoa và tài vượng)
- 175 x 255 (cm) -(lục hợp, thiên khố và tiến bảo, tiến bảo)
Những mẫu cuốn thư đá, bình phong đá đẹp tại Đá Mỹ Nghệ Anh Phát.
